چالش اقتصادی جدید با ناترازی گاز

به گزارش هاب صنعت؛ روزنامه جهان‌صنعت به بررسی مشکل ناترازی گاز طبیعی در ایران پرداخته و مدعی شده که این پدیده دیگر یک مسئله فصلی یا مقطعی نیست، بلکه به یک چالش ساختاری در اقتصاد کشور تبدیل شده است. 

ایران با وجود داشتن یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی در جهان، در تأمین پایدار گاز در فصل سرد سال با مشکلات جدی روبه‌رو است که پیامد‌های گسترده‌ای برای صنایع و رشد اقتصادی دارد.

در فصل سرد سال، مصرف گاز به‌ویژه در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع کوچک افزایش می‌یابد؛ به طوری که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از گاز شبکه در این بخش‌ها مصرف می‌شود و تنها حدود یک‌پنجم گاز تولیدی برای نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ باقی می‌ماند. 

این نابرابری در مصرف و عرضه، «ناترازی گاز» را به‌وجود آورده است، به‌گونه‌ای که ظرفیت تولید گاز ایران پاسخگوی افزایش تقاضا در زمستان نیست.

نویسنده گزارش گفته است که افزایش مصرف در کنار محدودیت ظرفیت تولید گاز باعث می‌شود نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ مجبور شوند از سوخت‌های جایگزین مانند گازوییل و نفت‌کوره استفاده کنند. استفاده از سوخت‌های مایع علاوه بر اثرات زیست‌محیطی شدید، هزینه‌های تولید را نیز افزایش می‌دهد و بهره‌وری صنایع را کاهش می‌دهد. این وضعیت همچنین می‌تواند منجر به خاموشی یا کاهش تولید در بخش‌های صنعتی شود، زیرا سوخت کافی برای ادامه فعالیت در طول سال تأمین نمی‌شود.

از سوی دیگر، توسعه صنایع وابسته به گاز مانند پتروشیمی‌ها که خوراک اصلی‌شان گاز طبیعی است، بدون تضمین دسترسی پایدار به این منبع انرژی با ریسک قابل‌توجه مواجه است. ظرفیت برنامه‌ریزی‌شده برای تولید پتروشیمی تا حدود ۱۲۰ میلیون تن در سال آینده، اگر با عرضه کافی گاز همراه نشود، می‌تواند به مشکلات جدی در تولید و سرمایه‌گذاری در این بخش منجر شود.

مشکل ناترازی گاز در اقتصاد ایران طبق گفته جهان صنعت ناشی از چند عامل کلیدی رشد مصرف بی‌ضابطه خانگی و تجاری، قیمت‌گذاری غیرواقعی انرژی، توسعه نامتوازن صنایع گازبر بدون در نظر گرفتن ظرفیت واقعی عرضه و افت فشار طبیعی در میدان‌های گازی مهم مانند پارس جنوبی است، که ظرفیت تولید را تحت فشار قرار داده است.

در کل بدون اصلاحات ساختاری در سیاست‌های انرژی و مدیریت مصرف، ناترازی گاز همچنان اقتصاد ایران را تحت فشار قرار خواهد داد. 

رفع این مشکل نیازمند بازتعریف سیاست‌های انرژی کشور است تا هماهنگی بین توسعه صنعت، مدیریت مصرف، تولید واقعی گاز و ملاحظات زیست‌محیطی برقرار شود، در غیر این صورت، اقتصاد ایران با چرخه‌ای از بحران‌های انرژی روبه‌رو خواهد بود که از خاموشی نیروگاه‌ها تا کاهش رشد اقتصادی ادامه خواهد یافت.

انتهای پیام/