پروژههای پترو-سبز؛ چگونه واحدهای پالایش و پتروشیمی میتوانند کربن را کم کنند و سود را زیاد؟
فشار جهانی برای کاهش انتشار کربن و تعهدات زنجیره ارزش، صاحبان صنایع نفت و پتروشیمی را به سرمایهگذاری در فناوریهای پاک و بهینهسازی واداشته است. در عمل، پروژههای کاهش انتشار نه تنها هزینه نیستند بلکه میتوانند هزینههای عملیاتی را کاهش داده و دسترسی به بازارهای پریمیوم را باز کنند. ایران با ترکیبی از منابع انرژی ارزان و ظرفیت صنعتی بالا، در موقعیتی است که میتواند پروژههای پترو-سبز نمونه اجرا کند؛ پروژههایی که با استفاده از بازیافت گرما، بهینهسازی فرآیندها، استفاده از CCS و انرژیهای تجدیدپذیر در سایت، بازگشت سرمایه جذابی دارند.
۱) فناوریهای کلیدی کاهش انتشار
بازیافت گرمای اتلافی (Waste Heat Recovery): تبدیل گرمای تلفشده به برق یا بخار با بازده بالا.
بهینهسازی کورهها و بویلرها: کاهش مصرف سوخت.
الکتریفیکاسیون فرایندها با برق کمکربن: جایگزینی سوختهای فسیلی در بخشی از فرایندها.
CCS (Carbon Capture and Storage): جمعآوری و ذخیرهسازی CO۲ در مخازن یا استفاده صنعتی.
استفاده از هیدروژن سبز در واحدهای هیدروژنسازی: کاهش انتشار حاصل از هیدروژن آبی/طبیعی.
۲) مدلهای فاینانس سبز و انگیزاندهها
سند سبز و قرضه سبز (Green Bonds): تامین مالی پروژههای کاهش انتشار.
تسهیلات مرتبط با کربن: قراردادهای بازپرداخت مبتنی بر کاهش انتشار.
مکانیسمهای بازار کربن منطقهای: فروش اعتبارات کربنی در بازارهای بینالمللی.
۳) مثال عددی از پروژه صرفهجویی
نصب یک واحد WHR در یک پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکهای میتواند ۵–۸ درصد مصرف انرژی را کاهش دهد که در سطح قیمت انرژی داخلی، بازگشت سرمایه ۲–۴ سال دارد.
۴) برنامه اجرایی
ارزیابی انرژی (Energy Audit) در ۳ ماه اول.
اولویتبندی پروژههای با ROI سریع.
جذب فاینانس سبز و شروع پروژههای پایلوت در ۶–۱۸ ماه.
پروژههای پترو-سبز نه تنها به اهداف زیستمحیطی میرسند بلکه از منظر اقتصادی نیز جذاب هستند. تمرکز بر پروژههایی با بازگشت سرمایه سریع، استفاده از ابزارهای فاینانس سبز و پیوستگی مدیریتی، کلید موفقیت است. ایران میتواند با اجرای چند پروژه پایلوت موفق، همگام با استانداردهای جهانی حرکت کرده و مزیت رقابتی خود را در بازارهای صادراتی حفظ کند.
انتهای پیام/