به گزارش هابصنعت؛ دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در ماههای اخیر اقدام به تهدید ونزوئلا و ایران که از تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان به شمار میروند کرده است.
تنش میان ترامپ و ونزوئلا در ظاهر به بهانه قاچاق مواد مخدر آغاز شده، اما ابعاد گستردهتری پیدا کرده و منجر به صفآرایی نظامی در دریای کاراییب شده است.
درباره ایران نیز پس از فعالسازی اسنپبک و به بهانه بازگشت تحریمها، ترامپ با وضع تحریمهای جدید علیه شبکه فروش نفت ایران نشان داده که قصد دارد که مانع فروش و عبور نفتکشهای حامل نفت ایران در آبهای آزاد و بینالمللی شود.
اقدامی که واکنش برخی مسئولان ایران را در پی داشته است. مسئولان جمهوری اسلامی ایران تاکید کردهاند که اگر ایران نتواند نفت بفروشد، هیچ نفتی از تنگه هرمز عبور نخواهد کرد.
ونزوئلا با دارا بودن بیش از ۳۰۰ میلیارد بشکه ذخایر اثباتشده، بزرگترین ذخایر نفت را در میان کشورهای جهان دارد و درآمدهای نفتی، ستون فقرات اقتصاد این کشور است.
این کشور که یکی از اعضای موسس اوپک است، روزانه بیش ازیکمیلیون لیتر نفت به کشورهای دیگر صادر میکند و یکی از بازیگران اصلی بازارهای جهانی است.
ایران نیز با دارا بودن ۲۰۹ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثباتشده سومین کشور در رتبهبندی کشورهای دارای ذخایر نفتی جهان است و روزانه ۱.۸ میلیون بشکه نفت صادر میکند.
تنشهای میان آمریکا و ونزوئلا در ظاهر به بهانه مقابله با قاچاق مواد مخدر آغاز شده، اما در حال حاضر ابعادی سیاسی، امنیتی و اقتصادی پیدا کرده و بیم آن میرود که بر صادرات نفت ونزوئلا و به تبع آن بر قیمتهای جهانی نفت اثرگذار باشد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند هرگونه تحول در بحران کنونی میتواند مسیر متفاوتی برای بازار نفت جهانی ترسیم کند.
اگر نفتکشهای ونزوئلا همچنان راهی آمریکا و چین شوند، اما تحت نظارت شدید باشند و ترس از حمله وجود داشته باشد، هزینههای بیمه و حملونقل افزایش خواهد یافت و به قیمت نفت اضافه میشود.
در صورت بروز درگیری محدود یا بسته شدن یکی از بنادر اصلی ماراکایبو(شهری در ونزوئلا)، عرضه جهانی کاهش یافته و قیمتها جهش محسوسی خواهند داشت.
درگیری گسترده یا اقدام نظامی مستقیم نیز میتواند باعث جهش بیسابقه قیمت نفت و تکرار بحرانهای نفتی دهههای گذشته شود.
تقریبا همه رسانههای معتبر بینالمللی هشدار دادهاند که تداوم تنشها میتواند به افزایش قیمت جهانی نفت منجر شود، حتی اگر صادرات ونزوئلا به طور کامل متوقف نشود. دلیل این نگرانی، رشد هزینههای بیمه، افزایش ریسک حملونقل و احتمال بروز اختلال در زنجیره تامین است.
ریشه بحران کجاست؟
رسانههای غربی نظیر فایننشال تایمز و واشنگتنپست ضمن اشاره به ابعاد سیاسی و امنیتی، بر پیامدهای اقتصادی بحران تأکید کردهاند. این نشریات نوشتهاند که با وجود تلاش دولت آمریکا برای معرفی مأموریت نظامی به عنوان «مبارزه با مواد مخدر»، شواهد نشان میدهد که محور اصلی موضوع به صادرات انرژی و کنترل منابع نفتی ونزوئلا بازمیگردد.
در همین حال، تحلیلهایی در رسانههای آسیایی، به ویژه در چین و هند، این بحران را نشانهای از تلاش آمریکا برای محدود کردن نفوذ اقتصادی پکن در آمریکای لاتین دانستهاند.
چین طی سالهای اخیر بخش قابل توجهی از نفت ونزوئلا را خریداری کرده و در پروژههای زیرساختی انرژی این کشور سرمایهگذاری کرده است. به اعتقاد رسانههای چینی، هرگونه اقدام نظامی یا تحریم جدید، بیش از همه با هدف جلوگیری از دسترسی پکن به این منابع طراحی شده است.
در کنار بحران در دریای کاراییب، جنگافروزیهای ترامپ به همینجا ختم نشده و به بهانه تحریمها در سودای منزوی کردن ایران بهسر میبرد.
در همین راستا وزارت خزانهداری آمریکا در سلسله اقداماتی که در تلاش برای به صفر رساندن فروش نفت ایران دارد، اخیرا بیش از ۵۰ فرد، نهاد و کشتی را به بهانه تسهیل فروش نفت و گاز مایع ایران به لیست تحریمهای خود اضافه کرده است.
بنا بر ادعای آمریکا این اقدام، شبکهای را که صدها میلیون دلار گاز مایع ایران را جابجا میکند، به همراه بیش از ۲۰ کشتی ناوگان مخفی، یک ترمینال نفت خام مستقر در چین و یک پالایشگاه مستقل کوچک موسوم به «تیپات» که برای توانایی ایران در صادرات نفت و فرآوردههای نفتی کلیدی هستند، هدف قرار داده است.
وزیر خزانهداری آمریکا هم اعلام کرد که با منحلکردن عناصر کلیدی ماشین صادرات انرژی ایران، جریان پولی این کشور را کاهش میدهد.
این امر نشان میدهد که آمریکا درصدد ایجاد مانع برای حرکت کشتیهای ایرانی، بهویژه نفتکشها، به بهانه تحریمهاست.
در مقابل برخی مسئولان ایرانی تهدید کردهاند که در صورت هرگونه اقدام علیه نفتکشهای ایرانی، تنگه هرمز را میبندیم.
در همین ارتباط یعقوب رضازاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است که اگر قرار باشد از صادرات یا فروش نفت ما جلوگیری شود، ما واکنش نشان میدهیم؛ اگر برای ما نباشد، برای بقیه کشورها هم نخواهد بود. خلیج فارس و تنگه هرمز متعلق به ماست و ما اجازه نمیدهیم از این تنگه عبور کنند و این به ضرر کشورهای آمریکایی و اروپایی خواهد بود.
سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز گفته است که اگر قرار باشد ما نفت صادر نکنیم، نخواهیم گذاشت یک نفر از تنگه هرمز نفت صادر کند.
این در حالی است که اکنون روزانه حدود ۱۸ تا ۱۹ میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز عبور میکند که معادل ۲۰ درصد از مصرف جهانی نفت است.
در همین رابطه نشریه آمریکایی استریت نیز نوشته است که پیشبینیها نشان میدهند در صورت بستن تنگه هرمز توسط ایران قیمت نفت در بازارهای جهانی با جهشی بیسابقه روبهرو خواهد شد و این وضعیت میتواند منجر به بحران انرژی بزرگی شود.
مکس بلومنتال، روزنامهنگار و تحلیلگر آمریکایی نیز در گفتوگویی پادکستی گفته است که بسته شدن احتمالی تنگه هرمز میتواند اقتصاد جهانی را فلج کند.
با وجود هشدارهای متعدد کارشناسان درباره پیامهای اقدامات دولت ترامپ، باید دید که دولت آمریکا چه رویکردی در پیش خواهد گرفت و آیا با ماجراجویی و جنگافروزیهای تازه، بازار انرژی جهان را در بحران فرو خواهد برد یا خیر.
انتهای پیام/