خودرو‌های فرسوده بلای جان سوخت و محیط زیست
به گزارش هاب‌صنعت؛ فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل کشور تأثیر بسیار بالایی بر مصرف سوخت، افزایش هزینه‌ها، آلودگی هوا و محیط‌زیست و سلامت شهروندان دارد. بر اساس آمار‌های ارائه‌شده از سوی ستاد نوسازی سازمان حمل‌ونقل در سال گذشته بیش از ۳۵ میلیون خودرو در کشور در حال تردد بوده که بیش از ۱۳ میلیون یعنی ۳۷ درصد از این خودرو‌ها فرسوده بوده‌اند. در این بین فرسودگی موتورسیکلت‌ها حدود ۹۰ درصد، تاکسی‌ها ۴۸ درصد، مینی‌بوس‌ها ۸۶ درصد و اتوبوس‌های شهری حدود ۸۲ درصد گزارش شده است.
بر اساس برآورد‌ها وسایل نقلیه فرسوده روزانه حدود ۶۳ میلیون لیتر سوخت(بنزین و گازوییل) مصرف می‌کنند و در این بین خودرو‌های بنزینیِ فرسوده روزانه ۴۶ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنند که در صورت جایگزینی این وسایل نقلیه با وسایل نقلیه استاندارد روزانه ۲۷ میلیون لیتر بنزین صرفه‌جویی می‌شود.
لازم به ذکر است که میانگین مصرف بنزین کشور در فروردین ۱۴۰۴ حدود ۱۳۱ میلیون لیتر در روز بوده که این رقم تقریبا ۲ برابر متوسط جهانی است، که یکی از دلایل اصلی آن به مصرف بالای وسایل نقلیه فرسوده بازمی‌گردد.
در سال ۲۰۲۴، ایران حدود ۵ میلیارد لیتر بنزین وارد کرد که هزینه‌ای معادل ۱٫۳ میلیارد دلار در پی داشته است که این عدد برای سال ۲۰۲۵ به ۱٫۹ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
علاوه بر این، فرسودگی ناوگان علاوه بر مصرف انرژی، باعث افزایش آلودگی هوا، به‌ویژه در کلان‌شهر‌ها می‌شود به‌طوری که آمار‌ها می‌گویند تا ۸۰٪ آلودگی کلان‌شهر‌ها ناشی از احتراق ناقص خودرو‌های فرسوده است.
خودرو‌ها و وسایل نقلیه موتوری بیش از ۵۷۸ هزار تن از آلاینده‌ها در تهران را تولید می‌کنند که بخش قابل‌توجهی از آن ناشی از فرسودگی است.
راهکار‌های پیشنهادی
۱. نوسازی ناوگان: جایگزینی خودرو‌های فرسوده با استاندارد جهانی، با هدف صرفه‌جویی سوخت و کاهش آلودگی.
۲. کمک مالی و تسهیلات: ارائه وام تعمیر یا جایگزینی، مانند برنامه ۳۰۰ میلیون تومانی برای رانندگان تاکسی.
۳. ترویج سوخت‌های پاک: افزایش سهم CNG و توسعه زیرساخت‌های شارژ خودرو‌های برقی.
۴. سیاست قیمت‌گذاری هوشمند: افزایش تدریجی قیمت سوخت و اصلاح تعرفه‌ها برای کاهش مصرف(با ملاحظات اجتماعی).
۵. تقویت حمل‌ونقل عمومی و کاهش تردد ناوگان شخصی فرسوده.
در هر صورت ناوگان حمل‌ونقل فرسوده در ایران با مصرف روزانه چند ده میلیون لیتر سوخت و هزینه‌ای چند میلیارد دلاری هم از دلایل اصلی ناترازی بنزین است و هم کیفیت هوا و سلامت عمومی را تهدید می‌کند. نوسازی، توسعه حمل‌ونقل پاک و سیاست‌گذاری هوشمندانه از جمله عوامل ضروری برای بهره‌وری انرژی، کاهش ناترازی بنزین، کاهش هزینه‌ها و آلودگی هوا هستند.
انتهای پیام/