۱۸ طرح پتروشیمی در سال ۱۴۰۴ بهره‌برداری می‌شود
به گزارش هاب‌صنعت به نقل از شانا؛ حسن عباس‌زاده، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی درباره صنعت نقشی صنعت پتروشیمی در اقتصاد کشور گفت: صنعت پتروشیمی از صنایعی است که در زنجیره صنعت نفت بیشترین تأثیر را در بحث تکمیل زنجیره ارزش و ارزآوری دارد. تکمیل زنجیره ارزش، تأمین نیاز بازار داخل برای تولید محصول نهایی و حداکثر استفاده از منابع هیدروکربوری برای تولید محصولات باارزش‌تر از هدف‌گذاری‌های انجام‌شده در داخل است.
وی ادامه داد: حدود ۷۰ درصد محصولات که در صنعت پتروشیمی تولید می‌شود در بازار داخل جذب نمی‌شود و با هدف تأمین ارز مورد نیاز کشور صادر می‌شود. ۱۳.۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ صادرات محصولات پتروشیمی انجام شد و معادل این ارز از سوی شرکت‌های پتروشیمی تحویل بانک مرکزی شده و به چرخه اقتصاد کشور برگشته و حدود ۲ میلیارد دلار آن نیز برای خرید کالا‌ها و تجهیزات، کاتالیست‌ها و مواد شیمیایی مورد نیاز صنعت پتروشیمی از خارج هزینه شده است. خوشبختانه با وجود ناترازی‌های انرژی در سال ۱۴۰۳ و ایجاد محدودیت در تأمین خوراک پتروشیمی‌ها به‌دلیل سرمای بی‌سابقه و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری، اما ارزآوری صنعت پتروشیمی نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش نیافت.
عباس‌زاده با بیا اینکه امسال سال خاصی بود و صنعت پتروشیمی تقریباً از آبان درگیر ناترازی‌ها شد ادامه داد: به‌دلیل اینکه منابع کافی سوخت مایع نیروگاهی در ابتدای سال، ذخیره‌سازی نشده بود، بخش عمده‌ای از گازی که صنعت پتروشیمی باید در پاییز مصرف می‌کرد، به نیروگاه‌ها داده شد که فرصت داشته باشند سوخت مایع را برای زمستان ذخیره کنند. در عین حال، طول دوره سرما امسال طولانی‌تر هم بود و امسال سردتر از سنوات قبل بود، هرسال در پایان بهمن وارد روز‌های گرم‌تری می‌شدیم، اما امسال تا دهم اسفند نیز سرما پابرجا بود، اما با توجه به اینکه تأمین گاز خانگی در اولویت کشور قرار دارد، صنعت پتروشیمی زمستان امسال بیشتر متأثر از محدودیت‌های گازی شد.
وی درباره جایگه صنعت پتروشیمی در پایان سال ۱۴۰۳ اظهار کرد: حدود ۷۵ میلیون تن محصول پتروشیمی در سال ۱۴۰۳ در ظرفیت حدود ۹۷ میلیون تنی صنعت پتروشیمی تولید شد. در این میان شاهد اختلاف حدود ۲۰ میلیون تنی بین ظرفیت و تولید واقعی صنعت هستیم که سال ۱۴۰۲ نیز بوده و به‌طور کلی حدود ۲۲ درصد از ظرفیت نصب‌شده صنعت پتروشیمی به دلایل مختلف ازجمله کمبود خوراک، ناترازی انرژی در فصل سرما و محدودیت دریافت خوراک مجتمع‌ها و دلایل تعمیراتی و فرآیندی خالی است. صادرات محصولات پتروشیمی در سال ۱۴۰۳ از این ۷۵ میلیون تن نسبت به پارسال افزایشی بوده و ۱۳.۵ میلیارد دلار ارزآوری داشته‌ایم. حدود ۱۰ میلیارد دلار محصول نیز به بازار داخلی عرضه شده است که با رقم سال قبل اختلاف زیادی ندارد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: با توجه به اینکه امسال به‌دلیل افزایش برودت هوا و ماندگاری آن، مصرف گاز بخش خانگی و تجاری بیشتر بود، ناترازی گاز نیز افزایش یافت، اما کاهش صادرات و تولید نسبت به ۱۴۰۲ نداشتیم، حدود ۸۰ میلیون تن تولید برای ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده بود که حدود ۷۵ میلیون تن تولید شده و به برنامه نزدیک است.
عباس‌زاده درباره وضعیت طرحی‌هایی که برای ۱۴۰۳ آماده افتتاح بودند گفت: طرح آپادانا خلیج فارس آماده افتتاح بود، اما از آنجا که خوراک این طرح گاز است، بنابراین به پس از روز‌های سرد سال موکول شد و هم‌اکنون یک محموله نیز محصول تولید کرده و آماده افتتاح در ابتدای سال ۱۴۰۴ است. طرح صدف عسلویه نیز برای اجرا برنامه‌ریزی شده بود که با کمبود منابع مالی مواجه شد، این موضوع از طرف هلدینگ خلیج فارس رفع شد و تا خرداد ۱۴۰۴ آماده بهره‌برداری است. طرح پلی‌پروپیلن ارغوان گستر ایلام نیز برای افتتاح در ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده بود که در فاز پیش‌راه‌اندازی است و در سه ماهه نخست ۱۴۰۴ راه‌اندازی می‌شود. اینها طرح‌هایی بودند که برخی اقدام‌های عملیاتی آنها در ۱۴۰۳ باقی ماند و در ابتدای سال ۱۴۰۴ افتتاح می‌شوند.
وی افزود: برنامه‌هایی از قبل برای تکمیل زنجیره ارزش داشتیم، اما با آغاز دولت چهاردهم، تمرکز بیشتری بر این موضوع شد. حدود ۲ میلیارد دلار کالای پتروشیمی وارد کشور می‌شود که داخلی‌سازی این کالا‌ها و تکمیل این بخش هدف‌گذاری شده است. بخش عمده‌ای از این کالا‌ها در زنجیره پلی‌پروپیلن وجود دارد، چالش اساسی در زنجیره پلی‌پروپیلن تأمین خوراک است، اما پتروشیمی مارون پیش‌قدم شد و یک پارک پلی‌پروپیلن را طراحی کرد که در نیمه دوم ۱۴۰۳ مجوز‌های آن کامل و تأییدیه‌های لازم برای تأمین منابع مالی از محل بانک مرکزی نیز اخذ شد و زنجیره بسیار مناسبی در هفت محصول بار اول در ماهشهر توسعه داده می‌شود.
عباس‌زاده ادامه اد: افزون بر این، سند آمایش سرزمینی برای حوزه صنایع تکمیلی و نایع پایین‌دستی خاص هر استان در حال تهیه است که براساس منابع آبی، خوراک در دسترس و صنایع موجود هر استان، قابلیت توسعه صنعت پتروشیمی در هر استان و تولید کالای نهایی مشخص می‌شود. چارچوب این سند بسته شده و اول سال ۱۴۰۴ مراحل واگذاری این طرح به پیمانکار انجام می‌شود تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری صنایع پایین‌دستی هر استان از سوی مشاور تکمیل شود و نتایج نهایی در اختیار استانداران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی که دغدغه اشتغال مناطق را دارند، قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی درباره طرح‌های پتروشیمی برای تحقق برنامه هفتم توسعه گفت: تفاوت برنامه هفتم توسعه با برنامه‌های پیشین در جهت‌گیری در زمینه تکمیل زنجیره ارزش است. در برنامه‌های پیشین، برای مثال به برنامه ششم توسعه اشاره می‌کنم که دست‌یابی به ظرفیت تولید ۱۰۰ میلیون تن برای صنعت پتروشیمی هدف‌گذاری شده بود، اما توسعه صنعت پتروشیمی در برنامه هفتم توسعه افزون بر اینکه در یک هدف‌گذاری کلان رسیدن به ظرفیت تولید ۱۳۱.۵ میلیون تن را برنامه‌ریزی کرده، تکمیل زنجیره پروپیلن، متانول، اتیلن، آمونیاک و آروماتیک‌ها را هدف‌گذاری کرده و برای آنها هدف کمّی تعیین کرده است، بنابراین کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این برنامه مشکل‌تر است و نباید به‌صورت کلی تنها به ۱۳۱.۵ میلیون تن نگاه کنیم و باید زنجیره‌ها را تک‌تک توسعه دهیم. از این رو طرح‌های صنعت پتروشیمی در قالب همین زنجیره‌ها در سال‌های برنامه هفتم توسعه شکسته شده است.
وی ادامه داد:
عباس‌زاده با بیان اینکه: مهم‌ترین اتفاقی که در برنامه هفتم توسعه قرار است بیفتد و به نظرم تأثیر آن بر صنعت پتروشیمی بسیار است، گام دوم واگذاری‌هاست ادامه داد: در برنامه هفتم توسعه تصریح شده که صندوق‌های بازنشستگی باید از صنایع خارج شوند و سهم خود را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند که می‌توان این اقدام را گام دوم واگذاری‌ها نام برد. تقریباً فقط ۱۵ درصد صنعت پتروشیمی در بخش خصوصی واقعی است و عمده صنعت در قالب هلدینگ‌ها در صندوق‌هایی مانند صندوق ذخیره فرهنگیان، صندوق بازنشستگی نیرو‌های مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و صندوق بازنشستگان کشوری است.
وی با بیان اینکه حدود ۵۰ طرح در قالب برنامه هفتم توسعه در حال اجراست افزود: این طرح‌ها نیازمند حدود ۲۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستند و ۱۲ میلیارد دلار آن انجام شده و ۱۲ میلیارد دلار باقی‌مانده قابل تأمین است و در طول برنامه از محل‌های مختلف از آورده سهامداران، منابع داخلی و بخشی از فاینانس از کشور‌های خارجی تأمین می‌شود، ضمن اینکه حدود ۵۰ طرح نیز در قالب برنامه هشتم توسعه وجود دارد که در مراحل ابتدایی هستند و در سال‌های برنامه هفتم روند اجرایی آنها آغاز می‌شود.
عباس‌زاده با بیان اینکه طرح‌های برنامه هفتم به‌طور متوسط بیش از ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارند، طرح‌هایی هستند که در مراحل اجرا هستند و اجرا خواهند شد ادامه داد: اما طرح‌های برنامه هشتم، طرح‌هایی هستند که قابل اصلاح هستند. یکی از بند‌های قانون برنامه هفتم این است که تا شهریور ۱۴۰۴ فرصت داریم طرح‌هایی را که به بهره‌برداری نرسیدند مورد بازنگری قرار دهیم. این کار در حال انجام است و در همین مدتی که از ابتدای برنامه هفتم توسعه گذشته، موافقت اصولی چند طرح که سرمایه‌گذار آن عزمی برای اجرا نداشت، لغو شد. این روند به‌طور دقیق تداوم دارد و اگر طرحی با اراده سهامدار متوقف باشد، حتماً طرح یا کوچک یا لغو می‌شود، زیرا این تکلیف برنامه است.
وی مهم‌ترین چالش طرح‌های برنامه هفتم توسعه را موضوع خوراک دانست و افزود: هم‌اکنون حدود ۲۰ درصد صنعت پتروشیمی کمبود خوراک دارد و اگر با همین روند بخواهیم پیش برویم مسلماً در پایان برنامه این شکاف بیشتر می‌شود، اما در چند ماه گذشته کمیته جدی تأمین خوراک پایدار صنعت پتروشیمی تشکیل شد و نشست‌های آن به‌منظور بررسی راهکار‌های تأمین خوراک به‌طور مداوم در حال برگزاری است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: در ۱۴۰۳ از محل سرمایه‌گذاری پتروشیمی خلیج فارس در بیدبلند خلیج فارس، چند مشعل خاموش شده که حدود ۴ میلیون مترمکعب گاز به شبکه تأمین گاز تزریق و بخشی نیز خوراک صنعت پتروشیمی می‌شود. این روند جمع‌آوری مشعل‌ها در سال ۱۴۰۴ نیز ادامه می‌یابد. طرح ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ نیز منبع دیگری برای تأمین خوراک است که عملیات اجرایی آن کاملاً تمام شده و نیمه اول سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری می‌رسد. بخشی از مشعل‌های پارس جنوبی نیز از سمت شرکت ملی گاز به ما معرفی و مکاتبات لازم انجام شده و صنعت پتروشیمی عزم بسیار جدی برای جمع‌آوری این بخش از گاز‌های مشعل دارد که بتواند به‌عنوان خوراک از آن استفاده کند.
وی با بیا اینکه عمده تلاش شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر راه‌اندازی طرح‌هاست ادامه داد: به نظرم سال ۱۴۰۴، سال گُل برنامه هفتم توسعه است، زیرا حدود ۱۸ طرح به مجموع ارزش ۵ میلیارد دلار به مرحله بهره‌برداری می‌رسند و حدود ۹ میلیون تن با بهره‌برداری از این طرح‌ها ظرفیت تولید ایجاد می‌شود. ان‌شاءالله با تلاشی که در صنعت پتروشیمی انجام می‌شود این طرح‌ها به بهره‌برداری برسند که رکورد و جهشی در صنعت پتروشیمی است، بنابراین رفع موانع بهره‌برداری از طرح‌هایی که هدف‌گذاری شده از اهداف اولویت‌دار در شرکت است، ضمن اینکه در زمینه تأمین خوراک نیز باید اقدام‌هایی انجام دهیم که در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ کمتر از محدودیت‌های گازی متأثر شویم. البته این کار با همکاری وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران شکل خواهد گرفت که سوخت مایع بیشتری در نیمه اول ۱۴۰۴ ذخیره‌سازی و در اختیار نیروگاه‌ها قرار داده شود و نیروگاه بتوانند بخشی از گازی را که امسال مصرف کردند آزاد کنند که در صنعت پتروشیمی استفاده شود. افزون بر این، سال ۱۴۰۴ بر توسعه بازار نیز تمرکز خواهیم کرد و پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۵ میلیارد دلار صادرات و حدود ۱۲ میلیارد دلار فروش داخلی محقق شود.
انتهای پیام/