طرح اصلاح پلکانهای تقسیمبندی مشترکان گاز چیست؟
به گزارش هابصنعت به نقل از ایرنا؛ اوایل آبان بود که سعید توکلی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران از اصلاح پلکانهای تقسیمبندی مشترکان گاز خانگی گاز خبر داد و گفت: برای دهکهای پایین جامعه درصورت مصرف در پلکان اول، گازبها رایگان محاسبه میشود.
وی بر این نکته تاکید داشت که با اجرای کامل این طرح که بر مهار شدت مصرف انرژی و هدایت منابع یارانهای به سمت اقشار آسیبپذیر است، شاهد بازتوزیع منطقی مصرف و کاهش ناترازی انرژی در بخش خانگی خواهیم بود.
محاسبه تعرفه گاز براساس هزار و ۳۰۰ منطقه اقلیمی
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران به تازگی جزئیات بیشتری از نظام تعرفهای گاز را بیان کرده که براساس آن پیشتر تعرفهها بر اساس پنج اقلیم محاسبه میشد، اما اکنون این تقسیمبندی به حدود هزار و ۳۰۰ منطقه اقلیمی افزایش یافته تا میانگین مصرف هر شهر بهطور دقیقتر و عادلانهتر لحاظ شود؛ در این شیوه تعداد پلههای تعرفه از ۱۲ پله غیراستاندارد به چهار پله استاندارد کاهش یافته است؛ بر این اساس تنها حدود ۲ درصد از مشترکان پرمصرف مشمول افزایش میشوند.
به گفته توکلی اگر ادارات طبق الگو مصرف داشته باشند، هزینه گاز آنها براساس پله سوم محسوب میشود؛ اگر در پله اول و دوم باشند کممصرف، پله سوم بدمصرف و پله چهارم بسیار بدمصرف محسوب میشوند.
بررسیها نشان میدهد که شیوه جدید محاسبه نرخ گاز مبتنی بر روشی بوده که در اغلب کشورهای دنیا برای محاسبه گازبهای مشترکان خانگی به کار گرفته میشود و با توجه به اینکه استاندارد مصرف هر شهر بر اساس اقلیم و شرایط همان شهر سنجیده میشود، به عدالت نزدیکتر است.
روش قبلی ایرادهای زیادی داشت و طراحی ۱۲ پله و تقسیمبندی مشترکان در این پلکانها اثری بر کاهش مصرف نداشت، زیرا پلکانها بسیار نزدیک هم بودند و به همین دلیل بازدارندگی بالایی نداشت و نمیتوانست در مدیریت مصرف به کشور کمک کند.
از آنجا که نزدیک به ۸۰ درصد مصرف گاز در بخش خانگی است، باید فاصله پلهها زیاد معنا دار باشد که با کاهش مصرف، میزان پرداختی مشترک نیز تغییر محسوسی کند.
مشکل دوم به اقلیمها باز میگشت؛ در ایران اقلیمهای متنوعی داریم و یک سرزمین چهار فصل هستیم؛ در این سالها شاهد آن بودیم که شهرها و مناطق مختلف گلایه داشتند که چرا در یک اقلیم خاص تعریف شدهاند و معتقد بودند که باید تقسیمبندی اقلیم آنها تغییر کند، چون در روش قبلی ۵ اقلیم طبق الگوهای هواشناسی طراحی شده بود که هر شهر باید در یکی از این پنج اقلیم قرار میگرفت.
در روشی که اکنون مبنای محاسبه گاز استف برای حل مشکل اول، مشترکان را در ۴ پله شامل «خوش مصرف»، «مصرف متوسط»، «پر مصرف» و «بسیار پرمصرف» تقسیم شدند و برای حل مشکل دوم از این پس به تعداد هر شهر میانگین مصرف ۵ سال گذشته آنها در نظر گرفته میشود یعنی حدود هزار و ۳۰۰ الگوی مصرف داریم که هر سال هم این الگو بهروزرسانی میشود؛ حُسن این کار این است که رفتار مصرفی هر شهر کامل مشخص میشود و دیگر نیاز نیست که شهرها خود را با یکدیگر مقایسه کنند.
نکته دیگری که در روش قبلی وجود داشت، این بود که مصرف گاز در دو بازه سرد و گرم در سال تعریف شده بود و این تاریخ ثابت بود درحالیکه در برخی شهرها فصول سرد زودتر شروع میشد و همین هم به مبنای مناقشه تبدیل شده بود که این مشکلات در روش جدید کاملا رفع شده است.
پلههای مصرف چگونه محاسبه میشود؟
در روش جدید، اول میانگین مصرف مشترکان یک شهر به تفکیک هر ماه در پنج سال منتهی به آن سال محاسبه میشود و مشترکان در پلکانهای مصرف قرار میگیرند؛ مرز پلهها به صورت ماهبهماه حساب میشود. یعنی برای فروردین یک مرز پله داریم، برای اردیبهشت یک مرز، همینطور تا ۱۲ ماه. یعنی ۲ بازه زمانی در سال (فصول گرم و سرد) به ۱۲ بازه زمانی تبدیل شدهاند و این کار برای هزار و ۳۰۰ شهر، ماهبهماه و برای پنج سال گذشته همه این محاسبات انجام میشود.
با این روش تا ۵۰ درصد مصرفکنندگان گاز در هر شهر در پله اول قرار میگیرند؛ از ۵۰ تا ۷۵ درصد در پله دوم، از ۷۵ تا ۹۵ درصد در پله ۳ و بالای ۹۵ درصد در پله ۴.
برنامه دولت برای کاهش مصرف در ادارات دولتی
بندی از مصوبه گازی دولت به شرکتها و ساختمانهای دولتی بازمیگردد که در آن دمای آسایش ادارات دولتی در ایام سرد سال حداکثر ۲۰ درجه تعیین شده است. مصرف گاز در ادارههای دولتی از این پس در هر ماه با مقدار مصرف همان اداره در سال ۱۴۰۱ در همان ماه سنجیده میشود یعنی یک میانگین سه ساله مبنای کار است.
مصوبه تاکید دارد که حداکثر مصرف هر اداره دولتی در هر ماه باید ۸۰ درصد مقدار مصرف همان ماه در سال ۱۴۰۱ باشد؛ بنابراین تعرفه گازبها برای ادارههای دولتی براساس پله سوم تا این ۸۰ درصدی است که خط مبناست و بالاتر از آن در پله چهارم قرار میگیرد.
توجه به مصرف گاز سکونتگاههای غیردائم
توجه به مصارف غیرضروری در ساختمانها و سکونتگاههای غیر دائم از نکات دیگر مصوبه دولت است و بر اساس آن، این سکونتگاهها باید پرداخت متفاوتی بابت مصرف انرژی داشته باشند. در دستورالعمل هم اشاره شده که اینها باید بر اساس حداقل پله سوم محاسبه شوند یعنی اینکه در روش جدید آنها از مصارف ضروری جدا شدهاند.
همچنین مشترکانی که در دهکهای پایین اجتماعی هستند و تحت پوشش نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند، اگر میزان مصرفشان در پله اول قرار گیرد، گازبهای آنها رایگان خواهد بود.
همچنین با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه با وزارت تعاون، دهکهای اول و دوم خانوارها هم مشمول این گازبهای صفر میشوند. یعنی اگر در پله اول مصرف باشند، پولی بابت مصرف گاز نمیپردازند.
نکته بعدی اینکه اگر کسی در پله دو باشد، تا مرز پله یک با تعرفه پله یک حساب میشود و مازادش با تعرفه پله سه. این باعث میشود فشار زیادی به اقشار پایین وارد نشود.
برنامه دولت برای مشترکان پرمصرف و بدمصرف
مشترکانی که در پله چهارم هستند شاید کمتر از ۲ درصد مشترکین را شامل شوند، اما همین گروه حدود ۶ درصد از کل گاز خانگی را مصرف میکنند. این نشان میدهد که باید مدیریت جدی روی این بخش صورت گیرد.
به همین دلیل بحث بازدیدهای میدانی در دستور کار ادارات استانی قرار گرفته تا راهکارهای جلوگیری از مصرف بیرویه اجرایی شود؛ برای مثال اگر یک خانه روستایی به خاطر ضعف ساختوساز، مصرف بالایی دارد، از طریق شرکتهای کارور گاز به او کمک میشود تا شرایط اصلاح شود و راندمان بالا رود.
بر اساس مطالعات دانشگاهی برآورد شده که با این روش امکان صرفهجویی ۱۰ درصدی در بخش گاز خانگی وجود دارد، اما با اجرای آن و تا پایان سال میتوان در میدان اجرا اطلاعات دقیق تری از میزان اثربخشی آن به دست آورد.
انتهای پیام/