گزارش «شرق» از ابعاد توسعه میدان نفتی دشت آزادگان با ورود ۸ بانک/ بحرانی ۲ برابر بزرگتر از بانک آینده؟
به گزارش هابصنعت به نقل از روزنامه شرق؛ هشت بانک بزرگ کشور قصد دارند با سرمایهگذاری بالغ بر ۹ میلیارد دلار -معادل حدود هزار هزار میلیارد تومان با نرخهای امروز- وارد صنعت نفت شوند و توسعه میدان آزادگان را بر عهده بگیرند؛ یکی از بزرگترین میادین نفتی ایران و پروژهای با حساسیت راهبردی بالا.
در ظاهر، این اتفاق میتواند نشانهای از بسیج منابع ملی برای توسعه صنعت نفت باشد؛ اما تجربه بانک آینده، کارنامه ناموفق میدان گازی کیش و ناترازی مزمن نظام بانکی ایران نشان میدهد که این تصمیم بیش از آنکه یک «سرمایهگذاری توسعهای» باشد، قمار تازهای با سپردههای مردم است؛ قماری که میتواند هم به خلق نقدینگی و تشدید تورم منجر شود و هم مانند تجربه بانک ملت در میدان کیش، پروژه را سالها از مسیر توسعه منحرف کند.
بحران بانک آینده برای مردم و اقتصاد ملی ۵۰۰ هزار میلیارد تومان آب خورد. سرمایهگذاری بانکها، بخوانید برداشت از سپردههای مردم در بانکها به اسم «توسعه نفتی»، فاکتورش فعلا هزار همت است.
میدان کیش؛ هشدار تاریخی نادیده گرفتهشده
ورود بانک ملت به توسعه میدان گازی کیش در دولت احمدینژاد نمونه آشکار شکست این مدل است. بانک ملت متعهد به چند میلیارد دلار سرمایهگذاری شدف، اما به دلیل نبود تخصص فنی، کندی عملیات و تغییر سیاست، در سال ۱۳۹۱ از پروژه خلع ید شد. نتیجه: سالها تأخیر، توقف و ازدسترفتن میلیاردها دلار منافع بالقوه کشور. اکنون آزادگان با همین الگو در حال اجراست، اما در مقیاسی چند برابر بزرگتر.
آزادگان؛ «کیشِ بزرگتر» و تهدیدی بالقوه برای ثبات مالی
میدان آزادگان، با ارزش چندده میلیارد دلاری و پیچیدگیهای فنی و ژئوپلیتیکی، پروژهای نیست که بانکهای ناتراز بتوانند ریسک آن را تحمل کنند. اگر پروژه در اثر تحریم، تأخیر حفاری، کمبود تجهیزات، سقوط قیمت نفت یا خلع ید پیمانکار با مشکل مواجه شود، این سرمایهگذاری بهسرعت به دارایی سمی عظیمی تبدیل خواهد شد؛ دارایی که میتواند ترازنامه چند بانک بزرگ را همزمان دچار بحران کند.
این خطر زمانی جدیتر میشود که بدانیم بانکها حتی در وضعیت فعلی نیز برای پرداخت سود سپردهها نیازمند خلق پول و اضافهبرداشت هستند. با وجود ۴۷۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان اضافهبرداشت و ۸۰۰ تا هزار هزار میلیارد تومان دارایی قفلشده، تزریق چندین میلیارد دلار به پروژهای ۱۵ تا ۲۰ساله، عملا به معنای افزایش احتمال بروز یک بحران سیستماتیک در کل شبکه بانکی است؛ بحرانی بهمراتب بزرگتر از پرونده بانک آینده.
آزادگان برای ایران یک فرصت بزرگ است، اما شیوه ورود بانکها به این پروژه، آن را از فرصت به تهدید تبدیل میکند. در یک نظام بانکی سالم، بانکها فقط وامدهنده با وثایق سخت و قراردادهای شفاف بازپرداخت هستند، نه مالک و سهامدار پروژههای بالادستی. اما در شرایط فعلی، سهامداری بانکهای ناتراز در آزادگان میتواند مقدمه بزرگترین بحران مالی ۵۰ سال اخیر ایران باشد.
تجربه میدان کیش و بانک آینده پیشروی ماست؛ اگر دوباره همان مسیر را برویم، نتیجه دوباره همان خواهد بود، اما این بار با هزار هزار میلیارد تومان از سپردههای مردمی.
انتهای پیام/