بحران و فرصت در میدانهای مشترک نفت و گاز؛ رقابت زیرسطحی ایران با قطر و عراق
ایران بیش از ۲۸ میدان مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه دارد؛ از جمله قطر، عراق، امارات، عربستان و ترکمنستان. اهمیت این میدانها آنقدر بالاست که هر مترمکعب برداشت یکی از طرفین، عملاً از سهم شریک دیگر کم میکند.
پارس جنوبی مهمترین نمونه این رقابت است؛ جایی که قطر با سرمایهگذاری عظیم توانسته سهم بیشتری برداشت کند.
وضعیت میدانهای مشترک ایران با قطر و عراق
پارس جنوبی (ایران–قطر)
- بزرگترین میدان گازی جهان
- قطر سالهاست از ایران جلوتر است
- توسعه کامل فازهای ایران میتواند فاصله را کاهش دهد
غرب کارون (ایران–عراق)
شامل:
- یادآوران
- یاران
- آزادگان
- میدان مشترک مجنون و حلفایه در عراق
برداشت بالای عراق باعث نگرانی شده است.
چالشهای اصلی میدانهای مشترک
۱. کمبود فناوریهای پیشرفته برداشت
افزایش ضریب برداشت به فناوریهای high-tech نیاز دارد.
۲. تأخیر در سرمایهگذاری
برخی فازها هنوز تکمیل نشدهاند.
۳. رقابت شدید کشورهای همسایه
عراق و قطر از شرکتهای بزرگ جهان استفاده کردهاند.
۴. فشار زمانی
در میدان مشترک، هر روز تأخیر یعنی از دست دادن سهم.
فرصتهای استراتژیک
۱. مزیت جغرافیایی ایران
ایران بخش وسیعی از مخازن را در اختیار دارد.
۲. نیروی متخصص داخلی
حفاری، مهندسی مخزن و تعمیرات تجهیزات در ایران بهخوبی توسعه یافتهاند.
۳. توسعه فازهای جدید
سرمایهگذاری در فازهای نیمهتمام میتواند تولید را جهش دهد.
راهکارهای افزایش برداشت از میدانهای مشترک
الف) جذب سرمایهگذاری خارجی با مدلهای اقتصادی جدید
باید قراردادهای جذاب و منطقی طراحی شود.
ب) استفاده از فناوریهای ازدیاد برداشت (EOR)
از جمله:
- تزریق گاز
- تزریق آب
- روشهای شیمیایی و حرارتی
ج) افزایش سرعت حفاری
هر چاه جدید برداشت را چندین میلیون مترمکعب افزایش میدهد.
د) توسعه زیرساختهای انتقال و فرآورش
کاهش اتلاف و سوزاندن گاز (فلرینگ).
میدانهای مشترک نهتنها یک منبع انرژی، بلکه یک میدان رقابت استراتژیک هستند. برای حفظ سهم ایران و جلوگیری از برداشت یکطرفه همسایگان، باید سرعت توسعه، فناوری و سرمایهگذاری افزایش یابد. آینده امنیت انرژی ایران به این میدانها گره خورده است.
انتهای پیام/