حل مسئله ناترازی نه با دستور اداری حل می‌شود، نه با بگیر و ببند/ نزدیک به ۱۵۰ هزار میلیارد دلار نفت، گاز، برق مصرف می‌کنیم
به گزارش هاب‌صنعت؛ مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور عصر امروز پنجشنبه، در نشست با مدیران جنوب شرق استان تهران با تأکید بر لزوم برقراری توازن میان توسعه و منابع طبیعی گفت: اگر چنین نگرشی در جامعه ایجاد شود، دیگر در برنامه‌ریزی‌ها دچار اشتباه نخواهیم شد. میان داشته‌ها، عرضه و تقاضا، باید تعادل برقرار باشد. منابعی مانند آب، برق و گاز، ثروت‌هایی هستند که مدیریت آنها نیازمند عقلانیت و برنامه‌ریزی است. نمی‌توان بدون شناخت ظرفیت‌ها، چشمان خود را بست و صرفاً بر توسعه تأکید کرد. در چنین شرایطی، ناگهان با بحران‌هایی مانند کمبود آب، برق و گاز مواجه خواهیم شد و این چیزی است که باید از آن جلوگیری کرد.
رئیس‌جمهور با اشاره به ناترازی در بخش‌های مختلف انرژی کشور اظهار داشت: در حال حاضر، یکی از مشکلات اساسی کشور ناترازی در حوزه آب، برق، گاز، بنزین و گازوئیل است. ما خارج از استاندارد‌های علمی و منطقه‌ای در حال مصرف منابع هستیم. مصرف گاز ما حتی از کشور‌های ثروتمند اروپایی هم بیشتر است، در حالی‌که آنها با وجود توان مالی بالا، مدیریت بهینه‌ای بر مصرف انرژی دارند.
پزشکیان خاطرنشان کرد: اولین قدم در اصلاح این وضعیت، منطقی‌سازی مصرف است. ما باید به‌اندازه نیاز از منابع استفاده کنیم، نه بیشتر. اگر برای روشنایی یا گرمایش انرژی مصرف می‌کنیم، باید به‌گونه‌ای باشد که نیازمان را تأمین کند، نه اینکه خانه و اداره‌ها را بیش از حد گرم و روشن نگه داریم. بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته با حداقل انرژی، شرایط مطلوبی برای زندگی فراهم می‌کنند، اما ما بر منابع غنی خود نشسته‌ایم و آنها را بدون برنامه‌ریزی صحیح هدر می‌دهیم.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: حل این ناترازی به همکاری مردم نیاز دارد. کافی است همین مسئله را به‌درستی اصلاح کنیم، آنگاه سالانه نزدیک به ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار در مصرف نفت، گاز، برق و سایر منابع صرفه‌جویی خواهیم داشت. اگر مصرف آب را هم به این رقم اضافه کنیم، متوجه خواهیم شد که میزان هدررفت منابع کشور چقدر بالاست. این وضعیت نیازمند یک تغییر اساسی در نگرش مدیریتی و فرهنگی است.
وی با هشدار نسبت به پیامد‌های نادیده گرفتن بحران منابع افزود: این خاک، این مرزها، این سرزمین متعلق به ماست و اگر خودمان برای حفظ آن اقدام نکنیم، هیچ‌کس دیگری این کار را نخواهد کرد. در همین ورامین، گزارش‌ها نشان می‌دهند که زمین سالانه ۳۶ سانتی‌متر نشست می‌کند. این یک بحران جدی است. نمی‌توان چشمان خود را به روی این خطر بست و تصور کرد که هیچ اتفاقی در حال رخ دادن نیست. چطور ممکن است کسی به قیامت و آخرت ایمان داشته باشد، اما این فرونشست زمین را نبیند؟ چطور می‌شود کسی به سرنوشت نهایی خود فکر کند، اما متوجه بحران ناترازی آب و مصرف منابع نباشد؟
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: برای حل این مشکل، نیازی به دستور حکومتی یا قانون‌گذاری جدید نیست. در گذشته، همین مردم با روش‌های سنتی مثل مدیریت میراب‌ها، تقسیم آب را بر اساس کارایی و نیاز انجام می‌دادند. کسی اجازه نداشت بیش از سهم خود از آب استفاده کند، اما امروز، بدون در نظر گرفتن ظرفیت منابع، توسعه را بی‌رویه گسترش داده‌ایم و همین امر باعث شده که در تأمین آب، برق و گاز دچار مشکل شویم.
پزشکیان تأکید کرد: در این سفر، نمونه‌هایی از استفاده بهینه از منابع را دیده‌ایم. به‌عنوان‌مثال، برخی گلخانه‌ها و مراکز ورزشی توانسته‌اند با مدیریت دقیق، مصرف آب را کاهش دهند و درعین‌حال، بهره‌وری بالایی داشته باشند. این رویکردی است که باید در سراسر کشور گسترش پیدا کند. اگر بتوانیم فرهنگ مصرف بهینه را جا بیندازیم، بسیاری از مشکلاتی که امروز با آن روبه‌رو هستیم، حل خواهد شد.
رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت مدیریت منابع و نقش مردم در اصلاح الگوی مصرف اظهار داشت: رسیدن به عزت و سربلندی در کشور نیازمند همکاری همگانی است. بدون همدلی و همزبانی، نمی‌توان به توسعه پایدار دست یافت. اصلاح ساختار‌ها تنها زمانی مؤثر خواهد بود که مردم نیز در این مسیر مشارکت داشته باشند و تغییرات را در سبک زندگی خود اعمال کنند.
وی با انتقاد از مصرف غیرمنطقی منابع انرژی خاطرنشان کرد: امروز در کشور با ناترازی شدیدی در مصرف آب، برق، گاز و سوخت مواجه هستیم. برخی خانواده‌ها بدون توجه به شرایط کلی، خانه‌های خود را بیش از حد گرم می‌کنند، درحالی‌که دیگران حتی از حداقل امکانات گرمایشی برخوردار نیستند. همین الگوی نادرست در تابستان نیز مشاهده می‌شود؛ کولر‌های پرمصرف در تمام ساعات روز روشن هستند و حتی برخی پنجره‌ها را باز می‌گذارند. این رفتار‌ها نیاز به اصلاح دارد و نباید انتظار داشت که بدون تغییر نگرش، وضعیت بهبود یابد.
رئیس جمهور با تأکید بر لزوم تغییر رویکرد‌ها تصریح کرد: اگر اصلاحی در مصرف انرژی صورت نگیرد، نمی‌توان انتظار داشت که این مشکلات حل شوند. تا زمانی که افراد بهای اشتباهات خود را احساس نکنند، تغییری در رفتار‌ها ایجاد نخواهد شد. نباید اجازه دهیم که هدررفت منابع ادامه پیدا کند. ما نه‌تنها باید مصرف را مطابق با داشته‌هایمان تنظیم کنیم، بلکه باید از ظرفیت‌های موجود به بهترین شکل بهره‌برداری کنیم. با اصلاح رفتار‌ها و بهره‌گیری از دانش فنی، می‌توان از منابع محدود، بیشترین استفاده را برد.
پزشکیان با اشاره به برنامه‌های دولت برای واگذاری اختیارات به مدیران استانی تصریح کرد: برای حل این مشکلات، تمرکززدایی از تصمیم‌گیری‌ها ضروری است. در همین راستا، اختیارات بیشتری به استانداران، فرمانداران و بخشداران داده خواهد شد تا بتوانند با در نظر گرفتن شرایط منطقه‌ای، اقدامات لازم را انجام دهند. مدیریت منابع باید از حالت دستوری خارج و به سازوکاری تبدیل شود که بر اساس نیاز‌ها و ظرفیت‌های هر منطقه، تصمیم‌گیری شود.
